شیوع استفاده از لنزهای تماسی و میزان آگاهی مربوط به آن‌ها در دانش‌آموزان دبیرستان‌های دخترانه تهران

هدف: تعیین شیوع استفاده از انواع لنزهای تماسی و میزان آگاهی عمومی مربوط به آن‌ها در دانش‌آموزان دبیرستان‌های دخترانه تهران و تعیین میزان آگاهی اختصاصی استفاده‌کنندگان از لنزهای تماسی در این جمعیت. روش پژوهش: مطالعه به صورت توصیفی- مقطعی در سال 1379 بر روی 1664 دانش‌آموز دختر از 22 دبیرستان دخترانه که به صورت تصادفی و چندمرحله­ای از بین دبیرستان­های دولتی و غیرانتفاعی مناطق نوزده‌گانه تهران انتخاب شده بودند، از طریق پرکردن پرسش‌نامه در مورد استفاده از لنز تماسی، سن شروع استفاده، علت استفاده، نوع لنز مصرفی، منبع تهیه لنز، نحوه استفاده از لنز و نحوه مراقبت بهداشتی از لنز و ظرف لنز انجام شد. استفاده‌کنندگان از لنز، بسته به علت استفاده به دو گروه زیبایی (صرفاً به منظور زیبایی) و درمانی-زیبایی (شامل عیوب انکساری یا سایر علل درمانی با یا بدون هدف زیبایی) تقسیم شدند. یافته‌ها: شیوع استفاده از انواع لنزهای تماسی 5/16 درصد بود که حدود 8/81 درصد مصرف‌کنندگان، صرفاً به منظور زیبایی و 2/18 درصد زیبایی از لنز تماسی استفاده می­کردند. شروع استفاده از لنز تماسی در 36 درصد موارد، پیش از 14 سالگی بود و در 50 درصد موارد، حداقل یک بار از لنز فرد دیگر استفاده شده بود. میزان آگاهی عمومی دانش‌آموزان در زمینه لنزهای تماسی، در بیش‌تر موارد، ضعیف یا ناچیز بود و میزان آگاهی از عوارض جدی لنز تماسی نیز در کل، در 9/42 درصد افراد خوب بود. مصرف‌کنندگان لنز از نظر میزان این آگاهی‌ها با غیرمصرف‌کنندگان لنز، تفاوت قابل توجهی نداشتند. تهیه لنز در گروه درمانی-زیبایی در 90 درصد موارد از طریق پزشک و 2 درصد موارد از طریق بوتیکی‌ها بود ولی در گروه زیبایی در 8/9 درصد از طریق پزشک و در 32 درصد موارد از طریق بوتیکی‌ها بود. شایع‌ترین نوع لنز مصرفی، لنز تماسی نرم (98 درصد) و براساس رنگ، لنز رنگی (3/84 درصد) بود. نحوه استفاده از لنز در 1/73 درصد موارد نامناسب یا بد بود ولی استفاده مناسب در گروه درمانی-زیبایی (42 درصد) بهتر از گروه زیبایی (6/23 درصد) بود. نحوه مراقبت پزشکی، در 9/30 درصد مصرف‌کنندگان (68 درصد در گروه درمانی-زیبایی و 7/22 درصد در گروه زیبایی) مناسب بود. نحوه مراقبت بهداشتی از لنز در 8/53 درصد موارد (62 درصد در گروه درمانی-زیبایی و 52 درصد در گروه زیبایی) مناسب بود. نحوه مراقبت بهداشتی از ظرف لنز نیز در 4/16 درصد موارد (24 درصد در گروه درمانی-زیبایی و 7/4 درصد در گروه زیبایی) مناسب بود. میزان آگاهی اختصاصی مصرف‌کنندگان لنز در 6/46 درصد موارد (58 درصد در گروه درمانی-زیبایی و 44 درصد در گروه زیبایی) مناسب بود. نتیجه‌گیری: شیوع استفاده از لنزهای تماسی در دانش‌آموزان دبیرستان‌های دخترانه تهران قابل توجه است و عمدتاً  به  منظور زیبایی استفاده می‌شود. اکثر استفاده‌کنندگان، آگاهی لازم جهت چگونگی استفاده از لنز و نحوه تهیه و مراقبت بهداشتی آن را ندارند که بیانگر نیاز به برنامه‌ریزی صحیح آموزشی در این زمینه است. · مجله چشم‌پزشکی بینا 1383؛ سال 10، شماره 1: 14-3.